T.C.
BURSA
1. İŞ MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2018/***
KARAR NO : 2019/***
HAKİM :********
KATİP : ********
DAVACI : ********
VEKİLİ : Av. SEMİH UYRUN - Gazcılar Cad. Petek Bozkaya İş Hanı C Blok K:2 No:212 Osmangazi/ BURSA
DAVALI : ********
VEKİLİ : ********
DAVA : İş (Kurum İşleminin İptali İstemli)
DAVA TARİHİ : 06/03/2017
KARAR TARİHİ : 20/12/2019
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 24/01/2020
Davacı tarafından davalı kurum aleyhine açılan bu davanın evvelce kabulüne dair verilen kararımız Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3.Hukuk Dairesinin 19.10.2018 tarihli istinaf kararı ile ortadan kaldırılmakla yeniden görülmek üzere Mahkememize gelen davanın yeniden yapılan açık yargılaması sonunda dosya tetkik edilerek ;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :Davacı vekili dava dilekçesi ile; Sosyal Güvenlik Denetmeni tarafından düzenlenen ******** sayılı rapora istinaden kurumun ilgili biriminin 16.01.2017 tarihli ******** sayılı kararıyla müvekkilinin 12/10/2012-30/09/2013 tarihleri arasındaki 350 günlük hizmetinin fiili çalışmaya dayanmadığı gerekçesiyle iptal edildiğini ve aylık almaya yönelik koşulları kaybettiği için müvekkilinin emekli aylığının başlangıç tarihi olan 01.03.2015 tarihi itibariyle durdurulduğunu, söz konusu denetim raporunda öncelikle ilgili denetmen tarafından müvekkilinin ismi itibariyle bayan olduğu zannıyla hareket edilip inceleme yapılan işyerinin sızdırmazlık ekipmanları üreten 200 m2 büyüklükte , içerisinde 4 adet pres makinesinin bulunan bir işyeri olduğu ve kadın eleman çalışmasının fiziken uygun olmadığı gerekçeleriyle , davet tarihinde yurtdışında olan müvekkilinin ifade vermeye gelmediği belirtilerek hakkında rapor düzenlenme yoluna gidildiği, yine raporda beyanlarına başvurulan kişilerden sadece ********'un müvekkili ile aynı dönemde çalıştığını ve bu kişinin müvekkilinin çalışmasını doğruladığı, ifadeleri alınan diğer kişilerin aynı dönemde çalışmadıkları halde bu kişilerin müvekkilini tanımadıkları yöndeki beyanlarına itibar edilerek tespit yapıldığını, söz konusu denetim raporunun eksik ve yetersiz incelememeye dayalı olduğunu beyanla iş bu dava ile müvekkilinin iptale konu dönemdeki hizmetlerin gerçek ve fiili çalışmaya dayandığının tespiti ile kurumun aksi yöndeki işlemlerinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı SGK vekili : davacının ******** sicil numaralı ******** unvanlı işyerinde gerçekte çalışması olmadığı halde çalışıyormuş gibi gösterildiğinin kurum denetim raporu ile sabit olduğunu, kurum denetim raporundaki tespitlerinin aksinin ispatının davacı üzerinde olduğunu, dava açılmasına Kurumun sebebiyet vermediğinden bahisle yargılama giderleri ve vekalet ücretiyle sorumlu tutulamayacaklarını beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Deliller : davacıya ait , iptale konu hizmetlerin geçtiği dava dışı işyerine ilişkin kurum kayıtları, dönem bordroları , kurumun ******** sayılı denetim raporu ve eki tutanaklar tüm belgeler celp ve ibraz olunmuş, dönem bordrolarından tespit edilen ve denetim raporunda ismi geçen kişiler tanık olarak dinlenmişler,toplanan deliller doğrultusunda davanın kabulüne dair verilen kararımız Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3.Hukuk Dairesinin istinaf incelemesi sonucu "...dava konusu olan 12.10.2012-30.09.2013 tarihleri arasındaki çalışma ile ilgili olarak SGK denetmeni tarafından düzenlenen raporda işin sanayi sektöründe ağır bir iş olması, işyerinde kadın çalışan bulunmaması, çalışanların birbiriyle akraba olması gerekçeleriyle aralarında davacının da olduğu 4 kişinin işyerinde çalışmadığı kanaatine varıldığı,davacının ismi ******** olmakla beraber cinsiyetinin kadın olduğu gözetilerek çalışılan işyeri adresi itibariye ********'a aitişyerinin uyuşmazlık konusu dönem yönünden kuruma dönem bordrosu verip vermediği, verilmiş ise celbedilip, isimleri tespit edilen kişilerin bordro tanığı olarak davacının " erkek olduğu" da belirtilmek suretiyle beyanlarına başvurulması gerektiği " belirtilerek dosya Mahkememize geri gönderilmekle, 2018/619 esas kaydını alarak yargılamaya devam edilmiştir.
Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3.Hukuk Dairesinin 19.10.2018 tarihli ortadan kaldırma yönündeki istinaf kararı doğrultusunda yapılan yargılama sonucu ; istinaf kararında belirtildiği üzere ******** unvanlı işyerine ilişkin dönem bordroları kurumdan araştırılmış, gelen bordrolardan isimleri tespit edilen bordro tanığı ******** beyanında ; davacı ile birlikte çalıştıkları ********'a ait kauçuk firmasında tanıştığını işyerinin Otosansit bölgesinde olduğunu, kendisinin 2012 yıllarında bir yıl kadar sürekli çalıştığını, pres makine operatörü olduğunu, davacının da aynı dönemde işyerinde çalıştığını ancak tam olarak hangi tarihlerde çalıştığını hatırlamadığını , işverenin akrabası olduğunu, o dönemde işyerinde, kendisi ile birlikte davacı ve hatırlayamadığı birkişi daha olduğunu , işyeri sahibi ********'un da çalıştığını, işyeride 3 pres makinesi olduğunu, dönem dönem 2 vardiya ile çalışıldığını bazen de gece çalışıp gündüz çalışmadıklarını, işyerinde kadın çalışan olmadığını, haftanın 6 günü çalışıldığını beyan etmiştir.
Gelen bordrolardan ismi tespit edilen çalışmaları tespite konu dönemde ********'a aitişyerinden kuruma bildirilmiş bordro tanığı ********; ********'a ait , Yıldırım ilçesi Otosansit bölgesinde bulunan kauçuk fabrikasında 2012 yılında bir dönem tahminan 3-5 ay kadar operatör olarak çalıştığını,hep sigortalı olduğunu, davacıyı bu işyerinde tanıdığını, davacının da operatör olduğunu, hatırladığı kadarıyla patronun amcası olduğunu, işyerinin fazla büyük olmadığını, dönem dönem gelip giden işçiler olduğunu, gündüz çalışmaları dışında gece de çalışanlar olduğunu, işyerindeki pres makinesinde kendisi gibi patron ********'un da çalıştığını , ara ara davacının da bu makine de çalıştığını gördüğünü, aile şirketi olduğu için çalışma saatlerini kendilerine göre ayarladıklarını, davacının gece çalışmış olması halinde kendisi hep gündüz çalıştığı için davacıyı görememiş olabileceğini beyan etmiştir.
Delillerin Değerlendirmesi ve gerekçe :Davacı , kurum tarafından denetim raporuna istinaden fiili çalışma olmadığı gerekçesiyle iptal edilen 12/10/2012-30/09/2013 tarihleri arasındaki 350 günlük hizmetinin gerçek ve fiili çalışmaya dayandığı gerekçesiyle bu hizmetlerinin tespitini talep etmiştir.
Dosya kapsamından ******** tahsis numarasıyla kurumundan ssk yaşlılık aylığı almakta olan davacının aylığının 2016 tarihli ve ******** sayılı denetmen raporuna istinaden bağlandığı tarih olan 01.03.2015 tarihinden itibaren durdurulduğu ,ve hizmet iptali sonrasında aylık bağlanma koşullarının kaybettiği anlaşılmıştır.
Hizmet iptali işleminin dayanağı denetim raporunda; işyerinin faaliyetinin ağır ve sanayi sektöründe olması, beyanı alınan kişilerin ********'u tanımamaları, işyerinin kadın çalışanlara uygun olmadığı, işverenle çalışanların akraba oluşları gerekçeleriyle bu işyerinden bildirim yapılarak sigortalı gösterilen ********'un gerçekte çalışmadıkları halde sigortalı gösterildikleri tespiti yapıldığı ve bu tespite göre kurumca alınan karara göre hizmetlerin iptali yoluna gidildiği anlaşılmıştır.
Kurumun denetim raporlarının düzenlenmesi esaslarına ilişkin mevcut yasal düzenleme olan 5510 sayılı yasanın 59.maddesinde"....Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarının görevleri sırasında tespit ettikleri Kurum alacağını doğuran olay ve bu olaya ilişkin işlemler, yemin hariç her türlü delile dayandırılabilir. Bunlar tarafından düzenlenen tutanaklar aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir..." hükmü öngörülmüştür.
506 sayılı Yasanın 2. ve 5510 sayılı Yasanın 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin öngördüğü sigortalılıktan amaç, hizmet akdine dayalı, fiili olarak gerçekleşen ve eylemli çalışmayla oluşmuş sigortalılıktır. 506 sayılı Yasanın 2. maddesine göre bir kimsenin sigortalı sayılabilmesi için bir veya birkaç işveren tarafından iş akdine göre çalıştırılması gerekmektedir. İş akdinin unsurları ise zaman ve bağımlılıktır. Bu unsurlar gereği, işçinin hizmete hazır biçimde işverenin emrinde iş görme edimini yerine getirmesi ve görülen iş karşılığı ücret alması durumunda iş akdinin koşullarının gerçekleştiği kabul edilmelidir. Bu bakımdan sigortalılığın oluşumu için de işçi ile işveren arasında iş akdine dayalı işçi-işveren ilişkisinin bulunması şarttır.
Bu itibarla kurum işlemlerinin aksinin ispat yükü davacı üzerinde olup, istinaf kararı öncesinde dinlenen tanıkların beyanları davacının iddialarını ispata yeterli bulunmakla beraber İstinaf kararında bordrolardan isimleri tespit edilen tanıklara davacının cinsiyetinin erkek olduğu belirtilmek suretiyle beyanları alınmış, istinaf kararı sonrasında dinlenen bordro tanıklarının beyanları davacının idddilarını ispata yeterli bulunmuştur.
Bu hal itibariyle her ne kadar kurum denetim raporu ile davacının bahse konu işyerinden bildirilen hizmetlerinin fiili çalışmaya dayanmadığı tespit edilmiş ise de ; tanıkların iptale konu dönemdeki işyerinin fiziki yapısı, işyerinin faaliyeti, yapılan iş ve çalışılan döneme ilişkin birbiriyle örtüşen ve inandırıcı bulunan beyanları karşısında iptale konu hizmetlerin fiili çalışmaya dayandığı kanaatine varılmakla kaldı ki işyerinin fiziki yapısı nedeniyle bayan çalışmasına uygun olamayacağı ve işveren ile çalışanların akrabalık bağının bulunmasının hizmetlerin iptalini gerektirir gerekçe olarak kabul edilemeyeceği öngörüsüyle bahse konu denetim raporunun yetersiz ve eksik incelemeye dayandığı kabul edilerek , kurumun hizmet iptali ile giderek aylıkların durdurulmasına yönelik işlemlerinin iptali gerektiği, davacının iptal edilen 12/10/2012-30/09/2013 tarihleri arasındaki 350 günlük hizmetlerinin gerçek ve fiili çalışmaya dayandığının tespiti gerektiği sonuç ve kanaatine varılarak davanın kabulüne dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda ;