ARAÇ DEĞER KAYBI
Ulaşım araçları, günlük yaşantımızın bir parçası haline gelmiştir. Dışarıya adımımızı attığımız anda araç görmemek mümkün değil. 2019 yılında Türkiye trafiğe kayıtlı araç sayısı 22 milyon 865 bin 921iken, 2020 Ağustos ayı itibariyle bu sayı, 23 milyon 190 bin 995'e ulaşmıştır. Bir yıl içinde trafiğe kayıtlı araç sayısında 1,27'lik bir artış meydana gelmiştir. Araç sayısında artış oldukça bunun sonucu olarak trafik kazalarında da artış görülmektedir. Trafik kazaları ölümlü, yaralamalı olabileceği gibi maddi hasarlı da olabilir.
Konumuzla alakalı olarak; maddi hasarlı trafik kazalarını, araç hasarını, değer kaybını ele alacağız.
ZORUNLU TRAFİK SİGORTASI
Zorunlu trafik sigortası, trafiğe çıkacak olan her araç sahibinin yaptırmasının zorunlu olduğu sigorta türüdür. Bu sigorta, kaza anında herhangi bir hasar oluştuğu zaman karşı tarafta meydana gelebilecek maddi ve bedensel zararları belirli limite kadar ödemeyi üstlenir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre Zorunlu Trafik Sigortası'nın süresi 1 yıl olup her yıl yenilenmesi gerekmektedir. Bu sigorta türünde asıl güdülen amaç, kusurlu araç sahiplerini maddi sorumluluktan kurtarmaktır.
ARAÇ DEĞER KAYBI
Trafik kazası neticesinde hasar alan ve bu hasar nedeniyle onarım, bakım, tadilat vb. işlemlerden geçen bir aracın bundan sonraki aşamada ikinci el piyasasındaki düşen değerini ifade eden bir kavrama araç değer kaybı denilmektedir. Başka bir deyiş ile kaza yapmamış, parçaları orijinal bir araç ile kaza neticesinde hasar alan, parçaları zarar gören veya değiştirilen, tadilat gören aracın değeri bir tutulmamaktadır.
ARAÇ DEĞER KAYBI DAVASI
Trafik kazası neticesinde taraflar kendi aralarında tutanak düzenleyebileceği gibi anlaşamama durumunda polis çağrılarak tutanak tutturulabilir. Değer kaybı tazminatı açısından araç sürücüsü ile ruhsat sahibi farklı kişiler ise bunlardan birine karşı dava açabileceğiniz gibi birlikte de sorumlu tutabilirsiniz.
Tazminat taleplerinde zamanaşımı süresi; zarara uğrayan şahsın zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl ve herhalde olayın gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıldır. Kaza sonucunda Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen suçlardan biri meydana gelmiş ise TCK’da düzenlenen ceza zamanaşımı süresi uygulanacaktır.
KARAYOLLARI MOTORLU ARAÇLAR ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI
Arabulucuya Başvuru ve Yetkili Mahkeme
Sigortacının başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, hak sahibi sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinde, kazanın meydana geldiği yer mahkemesinde ya da zarar görenin ikametgâhının bulunduğu mahkemede dava açılabileceği gibi uyuşmazlığın çözümü için Sigorta Tahkim Komisyonuna da başvurabilir.
Görüldüğü üzere araç değer kaybı tazminatı talebi için zamanaşımı süreleri dolmadan sigorta şirketine başvurduğunuz takdirde 15 gün içinde yazılı olarak dönüş yapması gerekmektedir. Aksi halde Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurma imkanınız bulunmaktadır. Sigorta Tahkim Komisyonu başvuru formunu eksiksiz doldurup, ekdeki belgelerle birlikte Komisyona şahsen ya da postayla başvuruda bulunabilirsiniz. Sigortacılık yapan kuruluş ile sigorta ettirenler arasındaki tutarı 5.000 TL'ye kadar olan uyuşmazlıklarda, sigorta hakemleri tarafından verilen kararlar kesindir.
ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI İÇİN ŞARTLAR
Araç değer tazminatına hak kazanabilmek için öncelikle meydana gelecek kazada iki taraf olması gerekmektedir. Sürdüğün aracı direğe, duvara vb. Yerlere çarpmanız araç değer kaybı tazminatı almanıza hak kazandırmaz.
Bunun yanı sıra çift taraflı meydana gelen trafik kazasında karşı tarafında kusuru olması gerekmektedir. %100 kusurlu olduğunuz bir kazada araç değer kaybı tazminatına hak kazanamazsınız. Akabinde araçta bir hasar oluşmalı ve bu hasar onarılmalıdır. Onarım işlemi görülmeyen hasar nedeniyle değer kaybı alınamayacaktır. Zaten araç değer kaybı tazminatının asıl amacı, hasarlı aracın tadilat gördüğü için ikinci el piyasa değerinin düşmesi nedeniyle farkı bir nebze kapatmaktır.
1 Nisan 2020 tarihinden itibaren Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası genel şartlarında yapılan değişiklikle birlikte aracın kilometresi ne olursa olsun araç değer kaybı tazminatı için başvuru yapılabilmektedir. Araç değer kaybı km sınırı 1 Nisan 2020 tarihinden önce yapılan kazalar için 165.000 km üstü olan araçlar için alınmaktaydı.
Araç değer kaybı tazminatı ödenirken sigorta eksperleri araç ile ilgili bir takım hususlara dikkat etmektedir. Aracın üretim yılı, kilometresi, hasar geçmişi, kullanılan yedek parça türü, aracın ikinci el piyasa değerini inceleyerek kazadan önce ile kazadan sonraki araç değer kaybı saptarlar.
İLGİLİ KARARLAR
TC YARGITAY 4. HUKUK 2002/130 E.
''…Tamamen onarılmış olsa bile kazaya uğrayan araba tahribatın izlerini taşıyacağından onarıldıktan sonra mübadele (rayiç) değerinin olaydan önceki mübadele değerinden az olacağının kabulü gerekir. Aracın onarılmış durumdaki değeri, ne kadar iyi onarılmış olursa olsun kural olarak aynı nitelikteki hiç hasara uğramayan araç değerinden düşüktür ve bu da cari değerinden kaybettirmektedir. Zararı tazminle yükümlü olan kimse, tazmin borcunu doğuran eylemin meydana gelmesinden önceki durumu iadeye mecburdur. Bu ilke, zarar, ister haksız eylemden doğsun, isterse sözleşmeye aykırı hareketten meydana gelsin, aynen uygulanır…'
TC YARGITAY 15. HUKUK DAİRESİ 2004/5684 E.
''...Dava trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemidir. Otomobilin yaşı ve kaza nedeniyle otomobilde meydana gelen hasarlar dikkate alındığında davacıya ait otomobilde değer kaybı oluştuğunu kabul zorunludur. Davacıya ait otomobil 2000 model olduğuna göre dava konusu otomobilin hasarsız değeri ile kazadan sonraki tamir edilmiş değerinin belirlenip raporda açıklanması, meydana gelen değer kaybının bu değerler üzerinden tartışılarak hesaplanması gerekir…''
